Zoeken naar Grote Kruisbekken in het Deelerwoud

Vanochtend met Ronald Stolk en Jorick van de Westeringh weer eens de Grote Heide in het Deelerwoud ten noorden van Arnhem bezocht. Nu de invasie van de Grote Kruisbekken op diverse locaties in Nederland al exemplaren heeft opgeleverd wordt het ook tijd dat ze bij Arnhem eens gevonden worden. Na aankomst lopen we eerst van oost naar west de prachtige Kleine Heide af. Hij lijkt zo leeg. Toch zitten er her en der Graspiepers, evenals enkele Veldleeuweriken en Rietgorzen. Een Raaf roept in de verte

Aan de noordoostkant van de Kleine Heide zijn enkele afgeplagde stukken, mooie plekjes voor leeuweriken of gorzen. Helaas zijn ze nu leeg.

Bij de Grote Heide staat een bankje waar we een tijd luisteren en kijken wat er zoal rondvliegt. Het is aardig stil, als dan toch ineens het gekliep van Kruisbekken is te horen. Een klein groepje vliegt langs ons, zo te horen gewone. Bij deze ene groep blijft het ook.

een panoramafoto van een bijzonder mooi pauzeplekje

Terug in het bos lopen we tegen een enorme groep herten aan, zo te zien allemaal Edelherten. In hetzelfde perceel een stukje verder vliegen twee barmsijzen over. We lopen er achter aan en hoewel we ze weer vinden in de top van een boom zijn ze te snel om er een naam Grote of Kleine Barmsijs aan te kunnen plakken. 

De leuke en flinke struintocht levert verder, hoe opvallend, niet veel bijzonders op. Via whatsapp krijgen we het bericht van Robert Keizer dat hij op de Hoge Veluwe wél een groepje Grote Kruisbekken heeft.

De lucht is inmiddels open getrokken, een mooie blauwe hemel met verspreid witte wolken hangt boven ons als we weer een korte pauze nemen en daarna op huis aan gaan. Die Grote Kruisbekken komen nog wel! 

Roodkeelpieper en Daurische klauwier

Was gisteren een klote dag, vandaag sta ik om te beginnen al op met een goed gevoel. Mijn dochter wordt één en met mijn ouders vier ik dit vanmiddag. Wel heb ik uit angst me te verslapen, gezien de afloop van de dag gisteren,vier wekkers gezet én Jorick gevraagd me te bellen. De wekkers ben ik allen net voor en wanneer Jorick me op het afgesproken tijdstip 8:30 belt stap ik uitgeslapen uit bed. Om half tien zal Chris Klaassen bij de Rembrandtbioscoop ons oppikken om naar de Daurische Klauwier in de Ronde Venen te gaan. Rustig pak ik alle spullen bij elkaar, gooi er enkele koffie tegenaan en kijk op waarneming.nl en Dutch Birding of de klauwier al is gemeld, wat niet zo is. 

Iets voor negen komt dan al een eerste bericht over de Arnhemse Alert: James Lidster had net een mogelijke Roodkeelpieper overvliegend bij de doorlaatsluis in de Meinerswijk bij Arnhem. Drie keer gehoord en het geluid gelukkig opgenomen. Een erg leuke soort, landelijk en zeker voor de regio! Er lijken er in Nederland dit najaar aardig wat door te komen en ook in Gelderland worden ze meer dan normaal gemeld. Zelfs in het werkgebied van de vogelwerkgroep Arnhem werd er eerder al één ontdekt. In de avond van 27 september ontdekte Rudie Schwartz zelf deze nieuwe soort voor hem in het Netterdense Broek in de Oude IJsselstreek. Door snel te reageren konden ook een aantal regionale twitchers deze pieper zien en horen, waaronder Robert Keizer die hiermee soort #236 voor zijn 'Big Year' in Gelderland binnenhaalde. Prettig was dat de roepende vogel ook kon worden opgenomen, wat bij deze soort gewenst is voor zekerheid over de determinatie. Net wanneer om tien over negen de fiets richting centrum wordt aangetrapt komt een tweede bericht van James binnen: de Roodkeelpieper is én zeker én nog ter plaatse! Snel bedenk ik een tijdplan om én de pieper en de klauwier voor twee uur binnen te kunnen halen, dat zou wel erg gaaf zijn. Om twee uur staan mijn ouders namelijk voor de deur voor de verjaardag en tien minuten daarvoor moet ik Louna ophalen bij haar moeder. Chris staat er al samen met Jorick op de achterbank te wachten op mij. Snel stap ik in en vertel over de Roodkeelpieper, slechts tien minuten verderop.

Voor zowel Jorick als Chris blijkt het een nieuwe soort, die kunnen we dan natuurlijk niet laten schieten en in een paar minuten rijden we regelrecht naar de Drielse Rijndijk. Onderweg gaat een bericht naar James voor een laatste stand van zaken: de pieper zit in het ruige veld ten westen van de Doorlaatsluis en James is voorzichtig terug gelopen naar deze doorlaat. De pieper is hierbij niet opgevlogen. Bij aankomst staat ook de auto van Joost van Bruggen er al, snel parkeren wij de onze en lopen naar de twee mensen in het veld. Aangezien het voor Chris en Jorick een nieuwe soort is, leg ik een in het kort uit waar ze op moeten letten nu we door de ruigte beginnen te lopen. Joost en Chris kiezen voor een dijkje langs een plasje, wanneer verder in het veld Graspiepers opvliegen besluit ik daarlangs te gaan. Zo'n vijftig meter ben ik, rustig en oplettend, de vlakte opgelopen als ineens het ijle, maar explosieve 'tiiezzz' van de Roodkeelpieper klinkt. 

Luid roepend schiet hij enkele tientallen meters voor me het luchtruim in. 'Hier vliegt ie'! schreeuw ik naar Chris en Jorick achter me en James en Joost verderop, wel enigszins bevreest dat de vogel hierdoor zal schrikken. Even lijkt dit ook waarheid te worden wanneer hij behoorlijk ver door vliegt. Gelukkig draait hij een rondje, keert terug en landt weer in de ruigte bij ons in de buurt. Joost is ondertussen bij ons komen staan, verderop in het veld maakt James een paar mooie geluidsopnamen wanneer hij nog een aantal boven ons rondjes vliegt.

Een paar keer menen we dat hij in een boompje landt, helaas krijgen we 'm niet aan de grond te zien. Met z'n vijven kletsen we een tijd na over deze leuke vondst van James en is het genieten geblazen van de tientallen vogels die boven ons doortrekken. Tegen tien uur begint het te kriebelen bij me. Mijn beschikbare tijd voor de Daurische Klauwier wordt nu best snel korter, en ik wil niet net als gisteren riskeren te weinig tijd te hebben. James weet te melden dat de Daurische ondertussen ook weer is gemeld. Gelukkig zijn Chris en Jorick heel tevreden met deze goeie start van de dag en kunnen we naar ons twee doel.

Om kwart over elf sluiten we aan bij de lange rij auto's in de berm, de parkeerplaats is al vol. Snel pakken we onze spullen en lopen we het pad op. Aan deze kant van de plas zijn al mensen aan het kijken, gezien de ervaring gisteren doe ik dat ook -je ken 'm maar vast hebben- en vraag of de vogel in beeld is. 'Nee hè, niet weer'. Het zakt me snel in de schoenen op de reactie 'de vogel is al een tijd uit beeld'. 

Gelukkig zien we dat er ineens weer actief wordt gekeken, en middels een telefoontje door iemand die een bekende aan de overkant ziet staan komt het goede nieuws waardoor we de spullen opppakken en in loopdraf kollektief naar de overzijde verkassen. Tien minuten later kan ik de Daurische Klauwier als nieuwe soort aan m'n lijst toevoegen! Half hoog in de ruigte kijkt een beigebruin klauwiertje met een roestrode staart om zich heen.

Een klein donker maskertje siert z'n kop, uit het midden van zijn staart lijkt een hele hap te zijn, waardoor het net is of hij een vorkje heeft. De afstand is voor zo'n kleine vogel best ver, de telescoop is dan ook een dankbaar apparaat nu. De foto's zijn door de afstand en het licht knap beroerd. Door de scoop zijn de kenmerken gelukkig redelijk goed te zien, helaas niet tot in detail. Hierdoor snap ik wel de determinatieperikelen van gisteren. Inmiddels is wel duidelijk geworden dat het zeker een Daurische Klauwier is. Ook vandaag ga ik iets verderop van de groep op de grond zitten. Hierdoor kijk ik net meer loodrecht en vrij op deze nieuwe soort voor me.

In alle rust kunnen de kenmerken zo bekeken en opgenomen worden. Zo zit ik een tijd met één oog door de telescoop te kijken, met de andere hou ik de omgeving rondom me in de gaten. Zo valt deze na een tijd op een kronkelend iets in het water voor me. 'Goh leuk, een paling', denk ik, en kijk beter. M'n bek valt open van verbazing als het een Ringslang blijkt te zijn, die rustig op zo'n vier meter voorbij zwemt. 'Ringslang!' roep ik naar de grote groep links van me, en kijk hoe de slang naar hun zwemt. Ineens schiet me 'foto's!' te binnen. 

Snel pak ik uit de rugzak de camera en neem een paar eerste foto's. Vol verbazing kijk ik hoe schijnbaar ongestoord de slang nu voor de grote groep langszwemt. Snel ren ik om de groep heen en hoop vanaf daar een paar foto's te kunnen maken. Heel even rust hij uit tegen de vegetatie van de oever aan, om daarna zijn weg verder te kronkelen. Een paar minuten later trekt een groep van zeven Kruisbekken roepend langs ons heen richting het zuiden.

Natuurlijk spits ik de oren of er geen Grote bij zitten. Waterpiepers vliegen weer 'rriest'-end rond. De klok wijst er fijntjes op dat het hoog tijd is om terug te gaan, wil ik iets voor tweeën thuis zijn. Bij de parkeerplaats komen we Joost weer tegen die later is vertrokken. Hij staat samen met Roy Slaterus te kletsen en we maken een kort praatje, ik vertel 'm over de tijdsdruk. Tot m'n schrik meldt hij dat het tussen Utrecht en Maarssen ramvast staat.

De mensen staan zelfs náást de auto. Vol ongeloof kijk ik 'm aan, hij zal me wel in de maling nemen. Helaas blijkt hij bloedserieus. Vlak er na kom ik Albert Kleibeuker en Willem Vergoossen tegen die hetzelfde vertellen. Ze zitten me met z'n allen gewoon een geintje te flikken spookt door m'n hoofd. De rijtijd is al heel krap, nu begin ik 'm wel te knijpen. Terwijl wij aan de terugrit zijn begonnen bel ik m'n broertje die met mijn ouders mee rijdt, leg de situatie uit en zeg dat ik mogelijk dus iets later thuis kan zijn. Het blijft rustig op de A2 tot vlak voor Utrecht, het monster zal wel bij of net na Utrecht toeslaan, hoewel volgens Jorick, die de files op z'n telefoon heeft gecheckt, er niks is. En ook na Utrecht gebeurd er niks. De schrik zit er wel zo in dat ik 'm flink blijf knijpen tot we vlak voor Arnhem zijn en er eigenlijk niks meer kan gebeuren. M'n broertje laat ik weten dat ik op tijd ben, reken de benzinekosten af met Chris en geniet van het geslaagde eerste deel van de dag. Nu Louna ophalen en haar verjaardag vieren! Snel fiets ik naar huis. De Waverhoek weer zonder bittere bijsmaak, de Daurische dip nu met stip

Van 60 minuten speling naar 5 minuten te kort, een Daurische dip.

Ik vraag nooit meer 'of de vogel er nog zit'. Voortaan is 't 'wordt hij nog gezien?' 
een klein detail in woordkeus kan teleurstelling voorkomen 

Half zes, twee handjes en een paar oogjes kijken over de rand van het bed uitdagend aan: tijd om te stuiteren pa! De hele ochtend gaat gezellig stuiterend voorbij, tegen één uur gaat ze naar mama. En wederom hetzelfde liedje als laatst: is er een vooruitzicht op een uurtje een uiltje laten knappen, komt er na tien minuten weer zo'n bericht binnen. Deze keer uit onverwachte hoek. Over de whatsapp-groep van vogelend Limburg meldt Max Berlijn iets na één dat een 'Daurische klauwier bij Botshol klopt' en volgens hem 'sommige Limbo twitchers 'm nog moesten'. Nou, als nieuwe soort mag deze ook best een keer in mijn eigen telescoop verschijnen! En nu zit er een in de buurt! In de tien keer dat hij in Nederland is opgedoken (bron Dutchavifauna.nl), was dit óf in de kop van Noord-Holland en Groningen, óf op een waddeneiland. En vaak lukte het me dan niet er op af te gaan. Net zoals recent nummer elf voor Nederland, van 5 tot 15 oktober op Vlieland rondhangend. Deze moet alleen nog worden beoordeeld door de Commissie Dwaalgasten Nederlandse Avifauna voor een plek al dan niet op de Nederlandse lijst. 

Thuis wordt Dutch Bird Alerts opgezocht. In de eerste alert is te lezen dat de vogel door Natuurgroep Kockengen is gevonden. Omdat het een onbevestigde waarneming van derden is, en de beschrijving minimaal, wordt de code 'mogelijk deze soort' meegegeven. Op Waarneming.nl is te lezen dat Theo van Schie de klauwier heeft ontdekt tijdens een 'jaarlijks educatief ommetje "Waverhoek" door de Natuurgroep. De melding van Max blijkt gebaseerd op de later verzonden alert door Herman Bouman: 'klopt' is zijn enige woord ter bevestiging van de soort. Op Waarneming.nl komen de eerste waarnemingen binnen. 

Informatie wordt ingewonnen: waar de auto parkeren (B) en hoe naar de locatie te lopen (rode stip)

Scrollend door de nummers op m'n telefoon verdwijnen berichtjes naar mensen waarvan ik denk dat ze misschien wel zin hebben in deze twitch. Op m'n vele verzonden berichten reageert alleen Herrald Damen. Hij kan niet voor vier uur en moet het daarna bekijken. Natuurlijk wordt elke mogelijkheid aangegrepen, we maken een principe-afspraak. Als eerder afgereisd kan worden zal ik dat wel doen. Waar zit iedereen toch?! Pim Julsing en Luuk Punt, collega-bloggers, zijn al geweest, reden om bij hun informatie in te winnen over het gedrag van de klauwier en waar het best te parkeren en het gebied in te gaan. Op Dutch Bird Alerts wordt om kwart over twee gemeld dat algeheel 'het plaatje' neigt naar Daurische, maar dat Turkestaanse klauwier niet zeker is uitgesloten. De vogel zit zo'n 150 meter ver op een onbereikbare plek, niet alle kenmerken zijn daardoor goed vast te stellen. M'n adrenaline krijgt een douw, een sms over deze ontwikkeling gaat naar Herrald. Hij doet z'n best te kunnen gaan. De middag levert, tot mijn grote verbazing, geen andere positieve reacties op. Deze stilte duwt de spanning langzaam omhoog. Grote opluchting dan ook om vier uur, Herrald vertrekt nú van huis. Met aftrek van een uur reistijd zou er nog altijd een dik uur voor de vogel zijn! Opgewekt fiets ik naar de vaste trefplek, de Rembrandtbioscoop. Voor beiden zou het een nieuwe soort zijn. A12, A2, keertje links keertje rechts, +1! Strak plan! Natuurgebied Waverhoek wordt vol goede moed tegemoet gereden.

'Wie weet is het toch nog een Turkestaan?' bericht Luuk tegen vijven. DB Alerts wordt bekeken, blijkbaar is er nieuwe informatie. En die is er! Om half vijf zou hij een kwartier dichterbij hebben gezeten, en nu is er gerede twijfel over de ID Daurische. Sommige kenmerken lijken ook te passen op Turkestaanse Klauwier, met slechts twee gevallen in Nederland nóg zeldzamer! De Daurische en Turkestaanse klauwier zijn beiden soorten uit de groep 'isabelklauwieren', jonge vogels kunnen erg op elkaar lijken. Er zijn drie gevallen in Nederland waar men geen zekerheid over de soort kreeg en alleen isabelklauwier er aan kon plakken. Spannend! En wij zijn er nu heen! De adrenaline giert lekker, als weer een nieuwe naam valt: de Bruine klauwier, een nieuwe soort voor Nederland! Wow! Láát maar kómuh!.....

17:43 aan de overzijde van de Waverhoek, bij de dijk moeten we zijn.

Gedwongen wordt het gaspedaal, net lekker opwarmend tegen de vloerplaat, losgelaten, de pook naar z'n twee geschakeld. Koud Arnhem uit, een paar minuten de A12 af, als rode kruizen in de verte ons regelrecht een doemscenario invoeren. Alles kats vast. Stapvoets tikken de minuten van onze reservetijd weg. Niet alleen daalt ons humeur door knurften die menen van alles te mogen om maar vooruit te komen, de lange strook blik rechts op een oprit betekent voorin een ritsstrijd met elke auto die er tussen moet. Na een eeuwigheid passeren de oorzaak. Een auto staat gekreukeld half onder een vrachtwagen geschoven. Een ambulancebroeder buigt zich over een vrouw die tegen de vangrail zit, hopelijk vallen haar verwondingen mee denk ik, Onze blessuretijd door die paar kilometer laat zich niet inhalen, de nacht is daarin ongenadig. Het gaspedaal kietelt de bodem in ieder geval weer, wanneer een tweede tegenvaller de voorruit begint te kietelen. Met elke regendruppel meer tikken onze kansen wederom achteruit. Niet alleen omdat klauwieren bij regen vaak ín de struiken gaan zitten, ze hebben ook de neiging vroeg onder de wol te gaan. De donkere regenbewolking kan de klauwierenklok dus vooruit triggeren. Dan lijkt het geluk toch onze kant te kiezen, een opklaring wordt enthousiast begroet. Te enthousiast. Zodra we na Utrecht de A2 zijn opgereden trekt een breed regenfront vanuit het westen over. Tijd om laatste informatie te gaan inwinnen. Op Waarneming.nl is Steven Wytema de laatste die tot dan de klauwier heeft ingevoerd. Binnen een minuut na mijn whatsapp met de vraag of de klauwier nog te doen is, hangt hij aan de telefoon: de klauwier zit 'steady' (vast op een plek), alleen dook hij eind van de middag vaker naar beneden, om daarna wel weer te verschijnen. Vijftien minuten tot de parkeerplaats aan de Botsholsedwarsweg, vijf à tien minuten lopen: positief blijven! Het aantal peuken dat wordt weggewerkt is equivalent aan ons niveau op de zenuwschaal. 

In de verte, aan de overkant van de plas, zien we een groepje vogelaars staan. Het pad daarheen loopt helaas met een grote boog om de plas heen. M'n wandelpas gaat naar moordtempo, Herrald heeft lichtelijk moeite me bij te benen. Elke seconde telt nu. Onderweg raak ik iets opgelucht door tegemoetkomende vogelaars: 'hij zit er nog hoor'. Een laatste overstapje bij een hek wordt genomen, de laatste meters gaan in. Schrik slaat me om 't hart: het groepje taait af, nee hè! 'Hij laat zich toch nog zien?! Waarom gaan jullie dan weg? Waar moeten we zoeken?!' schiet door m'n kop' Één persoon blijft staan. Tijd voor een sprint, mocht hij vertrekken; eerst uitleg! Een korte tel later sta ik naast 'm. Gelijk een van de eerste zinnen die je juist niet wil horen flapperen m'n oren in: 'toen ik aankwam zag ik 'm met de verrekijker, toen ik daarna met de telescoop keek was tie weg'. Zo'n tien minuten geleden.

17:50  een klein groepje vogelaars staat er nog

Hij legt uit waar hij 'm het laatst zag, met z'n drieën scannen we dit deel van de ruigte telkens heen en weer. Af en toe de hogere bosjes verder naar links of rechts meenemend, hij zou 'm eens stiekum onderlangs gepeerd zijn. Waterpiepers vliegen 'ssrriep'-end rond, ganzen komen gakkend binnen, evenals groepen eenden. De slaapplaats op de plas raakt langzaam bevolkt door honderden watervogels die komen overnachten. 

Voor het laatst gezien om 17:39, 17:43 aankomst parkeerplaats, 17:51 op de plek. Nu 18:15. Kansloos. Donkere wolken in de verte kondigen niet alleen een vroegtijdige nacht aan. Teleurgesteld lopen we, dit keer in keuveltempo, naar de auto. Met de gedachte dat het ons vanaf de parkeerplaats zonder aanwijzing en dit weer al niet gelukt zou zijn troost ik me. Overdag ging dit namelijk wel. Tien minuten uit beeld en 'hij zit er nog', ja, klopt in dit geval beide als een bus. Tuurlijk zit ie er. Alleen niet zichtbaar! Al voor de eerste kruising gaat het helemaal loos, de weg lost op in water. De zware slagregen spoelt gelukkig ook een deel van m'n mineur weg. Liever niet natuurlijk, maar 'dippen' (missen) hoort óók bij het spel twitchen. Aan dit geweldige gebied mag geen bijsmaak blijven hangen vind ik. K**smoes om morgen te mogen natuurlijk. Wordt je door een dip naar de reservebank gedirigeerd dan is het zaak zo snel mogelijk het veld weer in te komen. Herrald kon helaas niet, eerste berichten zijn dan ook al verzonden naar bekenden met een auto: wie heeft tijd/zin morgen...? Jorick van de Westeringh wil, helaas geen auto. Dan sms't Chris Klaasen terug. 'Joehoee, vet, yeeeh!', reageert Jorick op m'n bericht dat Chris wil gaan. Morgen om 9:30 bij de bioscoop.

18:20  kansloos zoeken, donkere wolken kondigen niet alleen een vroegtijdige nacht aan

Thuis worden tussen neus en frieten door de waarnemingen en foto's van vandaag op Waarneming.nl bekeken en scroll ik wat over internet. Hierbij word ik ineens geconfronteerd met een foto van een bekende van vroeger, een mooi figuur met een goed karakter. Z'n ogen stralen nog, nu vanuit een licht ingevallen gezicht. Duidelijk verzwakt kijkt hij me aan vanuit een rolstoel. Shit, wat is er met hem aan de hand? inmiddels overleden. WAT?!! M'n emotie schiet pijlsnel vol en kan alleen nog maar keihard jankend naar de muur staren. Wat een ontiegeluk kuteind van een dag die zo leuk begon. Vier wekkers en Jorick die ter wekzekerheid belt moeten de start van een mooie nieuwe dag inluiden. Pak wat je pakken kunt.

Een interessant artikel over herkenning van Grauwe, Izabel- en Bruine klauwieren is hier als pdf te lezen 

(Worfolk, T 2000. Identification of red-backed, isabelline and brown shrikes. Dutch Birding 22, 323-362. engelstalig)

Strandleeuweriken op het Wekeromse Zand!

Louna is sinds zondag weer een paar daagjes naar haar moeder. Voor mij de gelegenheid om weer een paar lange uren flink door te buffelen aan het Gelders Jaaroverzicht 2012. Telefoon uit, schrijven met die handel! En als je zo'n ding de volgende dag niet aanzet blijf je bespaard van allerlei plinkjes en plonkjes die elke berichten- of whatsapp-groep heeft. Ha, lekker rustig, ook uitgebreid lezen, da's lang geleden! Kan nóg wel een dagje zonder. Hierdoor ontgaat me 14 oktober een bericht via de Gelderse Alert-whatsapp dat er Strandleeuweriken worden geclaimd bij 'wekerdom'. Ook vanochtend stond het geluid uit, waardoor een bericht van Robert Keizer dat ik te lezen krijg, omdat ik de tijd checkte, rauw op m'n dak viel: 'Pocket! 3 Strandleeuwerik nog tp wekeromse zand met dank aan erik lam #240'. Al verstuurd om half tien vanochtend! En Jelle Aalders meldt om twaalf uur dat ze er nog steeds zitten. De leeuweriken werden gisteren gevonden door Peter Kroon en zonder nadere uitleg voerde hij ze later in op waarneming.nl. Een regioadmin vroeg hierop om nadere uitleg. Peter, die zich meer met mossen bezig houdt, had niet door dat Strandleeuweriken zo zeldzaam zijn, maar gaf wel zo'n goede beschrijving dat het voor Erik Lam aanleiding was om te gaan zoeken. En al vroeg vond hij ze weer op dezelfde plek. 

Gezien de zeldzaamheid van de soort in Gelderland ga ik alsnog kijken of er vervoer kan worden geregeld en zet rond half drie enkele lijntjes uit:'nog naar de strandleeuwerik?'. Herrald Damen is een der eersten die reageert, hij kan alleen pas tegen half zes. Dat is behoorlijk tricky, zo ver tegen  de schemering aan. Toch wil ik wel mee, 'niet geschoten'. De was gaat in de wasmachine, een natte doek trekt het stof overal mee en het kinderspeelgoed gaat tijdelijk terug in de doos. Om de een of andere reden heerst het gevoel dat het niet gaat lukken vandaag en ik ze moet laten schieten. Hierop ingesteld blijf ik dan ook hangen in de trage relaxte modus van afgelopen dagen. 
Met de reacties twintig minuten later van Ronald Stolk, 'welke', 'oke' en 'hoe laat', slaat het kabbelen toch plots om in een stroomversnelling, en met m'n reactie '15:30' op de vraag 'hoe laat weg' hoop ik de laatste spullen weggeruimd te hebben. 'Dat kan straks ook' komt vlak er na binnen, en eigenlijk is dat ook zo. Slofpak wordt verwisseld voor een buitengarderode tegen hoge luchtvochtigheid, 't miezert, en snel fiets ik naar Ronald waar we gelijk in de auto stappen. In de tussentijd pols ik via de Gelderse Alertgroep wat de beste plek is de auto te parkeren en hoe te lopen. Thuis had ik het locatiekaartje van de waarneming wel in m'n hoofd geprent, op de parkeerplaats bij het Wekeromse Zand gaat er toch maar een belletje naar Robert Keizer voor de route. Hij legt het uit: pad door bos, zand op, niet eerste inham, opvallende den heuvel, tweede inham in. Rechts helling met korstmos. Daar zitten ze. Na nogmaals op een infobord op de parkeerplaats de route te hebben uitgestippeld, sjokken we eerst het bospad door en vervolgens via een stuifzanduitloper de grote natte stuifzandvlakte op.   

Snotverju! Overal dennen op hellingen. Wat lijkt alles nu op elkaar! 'Voetsporen volgen'. Een breed, zo te zien vers spoor aan voetstappen gaat voor ons het brede zand op. In tempo volgen we dit spoor, tot we al vrij ver op het open zand staan. Twee Boomleeuweriken vliegen op, van een korstmosveldje, en Koperwieken, Graspiepers, een Rietgors en een groep Kruisbekken vliegen over. Opletten voor Grote Kruisbekken, die werden hier rond één uur vanmiddag door Jurrien van Deijk mogelijk gehoord en gezien. Ronald blijft op een heuvel staan, zelf blijf ik doorlopen om elk extra licht nog te behouden voor als we de vogels hebben. Uit een dode boom voor me vliegen twee Raven luid 'krok'kend de vlakte op.

Niet alleen gaan overal voetsporen, door de regen zijn ze ook vervaagd: tijd om jokers in te gaan zetten, en een belrondje voor opnieuw een uitleg te maken. Het hele zand heb ik zowat van zuidoost naar noordwest nu overgestoken, dit gaat lastig worden. Roel Schwartz is vanochtend  al geweest, hem vraag ik dan ook of er misschien herkenningspunten in het terrein zijn, een dooie boom, een opvallende heuvel, wat dan ook. Hij stuurt via whatsapp een foto waar hij met een aantal vogelaars bij de Strandleeuweriken staat (foto boven). Snel wordt elk potentieel stukje korstmosveld op een helling gecheckt en afgelopen. De leeuweriken kunnen vrij mak én onopvallend zijn, wat het er niet makkelijker op maakt. Totaal verkeerd zit ik! Terug naar het begin van het zand en overnieuw beginnen! 

Vanaf bijna het begin hou ik nu meer rechts aan, richting het noorden, en loop een soort uitloper in die steeds smaller wordt. Verspreid verschijnen nu al meer korstmosveldjes op een helling. Dat geeft hoop! Dit krijgt nog een goeie impuls als Roel in reactie op m'n verstuurde omgevingsfoto laat weten dat ik goed zit en door moet lopen. Niet al te ver van me vandaan klinkt ineens een zwaarder 'kub', kruisbekken, dit keer ben ik gealarmeerd door de zware toon er van: Grote Kruisbekken?! Voor er iets mee gedaan kan worden zijn ze al verder over de bosrand verdwenen. Ronald heeft het ondertussen gehad en laat om tien voor vijf weten richting de auto te lopen. Ondertussen loop ik over een kleine verhoging de uitloper uit en kom zo op een door bos omgeven klein rond terrein met een groot veld aan mos in het midden. En als net de omgeving weer op foto is gezet om hulp aan Roel te vragen, hoor ik een hoog geluid. Één keer.... 'k zou het zweren! De foto wordt naar Roel verzonden. 

Iets zegt me dat ik al goed zit en loop zigzaggend buitenlangs richting het midden. Voor Roel heeft gereageerd vliegen ineens redelijk vlak voor me drie leeuweriken van de grond op, hun scherpe geluid vult de stilte. JAAAA!!!Ze maken een paar rondjes en komen dan weer redelijk dicht in de buurt foerageren. Snel een sms naar Ronald 'ik heb ze!!!!' De rugzak gaat af en op de grond zittend wacht ik af.en kijk of het lukt, ondanks hun drukke schuifelgedrag, om wat plaatjes te maken. Druk trippelen ze over het mos heen en weer, lichtjes tegen de grond aangedrukt, en langzaam komen ze mijn kant op! 

Prachtig om de koptekening te zien. In zomerkleed hebben ze ook nog twee kleine zwarte 'hoorntjes, nu is alleen de markante zwartgele koptekening mooi te bekijken. Bij twee vogels is deze wat fletser dan de derde, die nog een duidelijk zwartgele tekening heeft. Wat ben ik blij dat het gelukt is deze goeie provinciesoort weer te vinden, zeker voor het helemaal schemerig zou zijn! Ik moet keihard lachen als Ronald bericht 'ik ben verdwaald', maar reageer medelevend 'ai ruk' en stel 'm voor terug te gaan naar waar hij vandaan kwam. Hij probeert me te paaien om naar hem te komen: 'heb chicola', daar trap ik alleen niet in. Gelukkig valt het mee, vijf minuten later komt hij door het mulle zand aangehobbeld en kan zo aanschuiven bij zijn nieuwe Gelderse soort, en die hij naar eigen zeggen zo'n 20 jaar geleden voor het laatst heeft gezien.

We maken foto's en zelf ben ik blij met de rust na het hele terrein rondgebanjerd te hebben. Met een stuk 'chicola' van Ron vieren we de nieuwe soort. Ruim twintig minuten kunnen we ze bekijken als ze opvliegen en langzaam hoger gaan. Heel even ben ik bang dat ze vertrekken, er komen nog vogelaars aan, gelukkig zetten ze ook weer een daling in en landen verderop in het veld. Voor ons een teken op huis aan te gaan. Herrald en Chris zijn in de buurt laten ze in een bericht weten, en vragen of we willen wachten. M'n benen voelen als lood en ben zo bekaf dat ik wel wil gaan. Ronald heeft het ook wel gehad, we leggen het mondeling wel uit en lopen richting de auto. Halverwege krijgt fitte Ron het geniale idee de route met een markering aan te geven, twee boomstammetjes over elkaar. Slim!

Als ik daarna tijdens de wandeling nog meer boomstammetjes zie liggen op het zand hoop ik dat z'n plan werkt. Om een stuk af te snijden lopen we door een open dennenbos, waar drie Moeflons voor ons uitlopen. Gelukkig komen we vlak voor de auto Tim de Boer met vriendin tegen, zodat Ronald de route makkelijk kan uitleggen. Ik ben zo gaar dat er niet veel meer uit me komt. En net wanneer we in de auto stappen komen Herrald en Chris de parkeerplaats opgedraaid. Ook hun kunnen we de route aanwijzen, wat een stuk zoeken scheelt.

Blij dat ik eindelijk relaxed op een autostoel zit overvalt de moeheid me. Ook niet zo verbazingwekkend, het was een inspannende, lichtelijk zenuwpezende zoektocht met stevig doorploeteren en veel bellen en whatsappen. Maar we hebben ze! Dankzij Erik Lam die ze vanochtend weer vond, alle mensen tussendoor en Roel Schwartz die keigoed de laatste stukjes heeft geloodst. Zelfs met gebiedskaartjes per whatsapp.

De Strandleeuwerik komt niet vaak voor in Gelderland. Hij is dan ook nieuw voor me. Dit waren de eerste twitchbare Strandleeuweriken sinds 4 november 2000! Bij de Kaliwaal in de Ooijpolder zat er toen één. Een (gefotografeerd) geval op 18 oktober 2008 op de Worthrhederheide op de Veluwezoom kwam te laat door, of is niet naar gezocht. De waarnemingen tussendoor betroffen verder allemaal overvliegende vogels.

Zilverplevier in de Loowaard, stiekum nog een nieuw Gelders jaarsoortje

Vorig jaar zou ik vanwege m'n 'Big Year' al lang op de fiets hebben gezeten. De ontdekking van een Zilverplevier door Chris Klaassen in de ochtend van 8 oktober in de Loowaard bij Westervoort gaat nu met een lichte kriebel voorbij. Ronald Stolk gaat diezelfde middag er al heen, het zou een nieuwe soort in het werkgebied van de vwg Arnhem, tegen vijf uur kan hij met de plevier slapende 't streepje zetten. Ook de volgende dag, 9 oktober, is de adult winterkleed de gehele dag bij het plasje aanwezig waardoor het wel weer iets harder kriebelde. Zo vaak blijven ze niet langer hangen. Met het uitblijven van waarnemingen vanochtend nam ik aan dat hij nu wel weg zou zijn. Wanneer Dick van Dorp via de Arnhemse Alert-whatsapp een mogelijke Bladkoning aan de Middellaan in Velp doorgeeft bedenk ik wat te doen. Dit jaar vind een stevige invasie plaats in Nederland, die zich tot heden echter vooral langs de kust afspeelt. Nu duiken eindelijk ook de eerste gevallen in het binnenland op. Om één uur moet ik m'n dochter ophalen, en ik denk er over om dan of in Velp te gaan zoeken of te gaan struinen in Arnhem-Noord. Helaas wordt de Bladkoning door anderen niet teruggevonden. Later blijkt Dick wel zeker van zijn waarneming, jammer was alleen dat de vogel al verder was dan toen werd doorgegeven. Het weer is ook niet zo denderend voor een baby om lekker buiten te zijn, waarop ik lekker thuis blijf. Vanmiddag verschijnt om half drie dan al weer een Bladkoning over de whatsapp, nu door Matthias Koster bij de Loowaard. Hij hoorde de roep vier keer in een tuin vanuit een groep mezen, vink en tjiftjaf die zich langzaam richting Westervoort leek te verplaatsen. Helaas liet de vogel zich niet zien en ook niet meer horen. Ook nu was direct reageren vanwege Louna niet goed mogelijk, echt balen doe ik niet. Je raakt er gewend aan! Daarnaast teer ik nog altijd op de herinnering aan m'n zelf gevonden 'Blako' vorig jaar oktober in Arnhem, na telkens weer parken en wijken afgestruint te hebben.

Toch kijk ik op waarneming.nl waar de vogel eventueel uit zou kunnen komen en of er een plek is waar hij door een landschappelijke barrière zou kunnen blijven hangen. Dat blijkt ons 'bergfluiter'-bosje te zijn (door onze ontdekking van een Bergfluiter hier). Hierdoor zie ik dat Matthias de Zilverplevier toch weer had vandaag, om half drie opvliegend. Matthias vraag ik dan ook of deze nog ter plaatse is en met een bericht aan Ronald kijk ik of er misschien een poging in zit. Zelf heb ik geen auto, de tochtjes met Ronald werden leuker nadat een autozitje was aangeschaft en Louna gewoon mee kon. Matthias laat weten dat de plevier is verdwenen richting Huissen, om tegen drie uur te laten weten dat Vincent de Boer 'm weer heeft zien vliegen. Ronald reageert dat hij eind van de middag wel de twee plassen (Pleij en Loowaard) wil gaan bezoeken, maar niet persé de Bladkoning hoeft te zoeken. Ook goed, Louna kan mee, en we spreken af te gaan als Louna haar middagslaap heeft gehad, zo rond kwart voor vijf. De kleine wil alleen niet aan haar dutje beginnen, zodat ze om half vijf op de achterbank in de gordels wordt gezet. En natuurlijk gelijk in slaap valt zodra we rijden. Eerst bezoeken we de Loowaard, zodat we in de schemer rustig de tijd hebben de slaapplaats bij de Hondsbroekse Pleij te checken op binnenkomende slapers. 

Al gelijk de eerste vogel die ook nog eens direct in beeld komt wanneer ik m'n telescoop op de Loowaardplas heb gericht, is een slapende Zilverplevier! Toch stiekum weer een Gelders jaarsoortje weten binnen te halen! (#208) Het is ook zowat de enige vogel aan de plas. Niet veel later haalt hij z'n kop uit de veren en laat zich leuk bekijken. Toevallig komt ook Mathias net aan fietsen, hij heeft er net een rondje Rijnstrangen op zitten. We kletsen een tijd en bespreken ook zijn waarneming van de Bladkoning. Er wordt wel eens vergist met de roep van algemenere zangers, of zoals zelf vanmiddag nog ervaren, met de roep van de Zwarte Mees. 

We hebben het onder andere daarover, waarna hij verder naar Arnhem trapt, de wolken in de verte lijken een zeer hoge luchtvochtigheid aan te kondigen. Aangezien de soort nieuw is voor Matthias, en hij helaas geen geluidsopname heeft kunnen maken, of de vogel heeft gezien, besluit hij later de waarneming als onzeker in te voeren. Tussendoor loop ik snel op en neer naar de plas om een iets betere foto van de Zilverplevier te kunnen maken, Ronald checkt de bosjes binnendijks. Op een Roodborsttapuit en wat Kieviten na is hier eigenlijk ook niet veel meer te zien waarna we naar de Pleij rijden. Ook hier is niet zo heel veel te zien en als Louna het een beetje gehad lijkt te hebben brengt Ronald ons weer naar huis. Een korte maar gezellige actie. Door de Zilverplevier sta ik tijdelijk weer gelijk met Ronald in de jaarlijst voor Arnhem. De volgende ochtend is de Zilverplevier alleen om half tien nog gezien.

Rosse Grutto's in de Hondsbroekse Pleij bij Westervoort

Uit interesse probeer ik vaak soorten, of soortgroepen, die niet zo algemeen zijn in het binnenland te volgen en te kijken of er opmerkelijke ontwikkelingen zijn. Mijn werk als admin bij Waarneming.nl biedt me daarvoor goede mogelijkheden, waarnemingen komen soms letterlijk één voor één voorbij en nader bekeken tijdens het accorderen ('keuren') er van. Daarnaast zorgen ook social media, zoals whatsapp en facebook, voor een snelle betrekking op regionaal niveau bij opvallende ontwikkelingen. Mijn aandacht richt zich vooral op Overijssel, Gelderland, Noord-Brabant en Limburg. Enerzijds omdat ik er een emotionele binding mee heb, anderzijds door de noord-zuid-route. 

Één zo'n soortgroep zijn de stelt- en strandlopers die voornamelijk langs de kust voorkomen. Zo worden al een tijd in het rivierengebied van Gelderland en Overijssel Rosse Grutto's gemeld. Niet opmerkelijk qua aantallen, iets meer dan normaal lijkt, mij vallen vooral de schijnbaar lang pleisterende vogels op. Rond de Teugse Kolk en Veenoordkolk bij Deventer (Ov) wordt tussen 12 en 21 mei regelmatig een adult zomerkleed gezien. En dan 22 mei ineens aan de Yeperenplas bij Wilp. Recht tegenover de beide Kolken in Gelderland. Daarna houdt dit enige mei-geval voor beide provincies. Precies op 1 september wordt er weer een waargenomen bij Voorst, Gelderland, waarna in de Ooijpolder en de Liendense Waard voor korte en langere tijd pleisteraars zitten. Voor m'n gevoel is het een kwestie van tijd, dan zal ook het werkgebied van de vwg Arnhem worden aangedaan 

Pas eind september, in de avond van 29e worden ze 'eindelijk' dan ook bij Arnhem gemeld. Dick van Dorp treft rond zonsondergang twee vogels op een Wulpen-slaapplaats in de Hondsbroekse Pleij bij Westervoort. Die blijven natuurlijk gewoon slapen daar, grote kans dat ze morgenochtend ook zijn te zien. Mits je er al tegen zonsopgang staat, de eerste Wulpen vertrekken dan weer. De kans bestaat dat de grutto's of alleen vertrekken door de rumoerige, wakker wordende Wulpen, of ze trekken juist met de Wulpen op, en kunnen dan eveneens al vroeg kunnen afvliegen. 

Jorick van de Westeringh, Ronald Stolk en ik spreken af de volgende dag met zonsopgang er te gaan staan. Helaas voel ik me niet lekker en blijf thuis, Ronald en Jorick laten al snel via de Arnhem Alert weten dat Rosse Grutto's nog tussen de Wulpen staan. En zoals ingeschat verdwijnen ze net na zonsopgang, met een groep Wulpen. 

Gelukkig duikt er vanochtend toch weer een Rosse Grutto op, Ronald en ik besluiten daarom vanavond te gaan posten. Bij aankomst rond kwart voor zes foerageert er in ieder geval nog een leuk aantal Bonte Strandlopers. Vanochtend werden er hier liefst negentien geteld! Waarbij mij gelijk opviel dat ook op andere binnenlandse locaties hogere aantallen Bontjes werden waargenomen! Na een paar keer hertellen, het is niet eenvoudig een goed beeld te krijgen door hun getrippel tussen alle andere soorten, komen we uit op tien vogels. 

Ronald gaat kijken bij de nieuwe afgraving iets verderop langs de dijk, ik concentreer me op de Rosse grutto's. 

Even na zessen verschijnt onverwacht ineens een slapend bruin beest in m'n scoop. Qua tekening net een Wulp, qua formaat slechts half zo groot als de omringende Wulpen. Even gaat de kop uit de veren: Rosse Grutto! Ronald komt net in de verte aangelopen, gebarend probeer ik 'iets leuks' aan te geven. Eigenlijk gewoon druk zwaaien dus.

De afstand en toenemende schemering zorgen niet voor een spetterende waarneming. Gelukkig haalt hij z'n kop meerdere keren tussen z'n vleugels vandaan, zodat één voor één de kenmerken voor een Rosse grutto kunnen worden afgestreept. Bij het spreiden van z'n vleugels halen we de laatste kenmerken binnen: een wittige sigaarvormige wig op de rug, géén brede vleugelstreep en een fijn zwart gebandeerde staart. 

Voor mij is de Rosse Grutto nieuw voor het werkgebied van de vwg Arnhem, hoewel ik door de onlangs behoorlijk verruimde werkgroepgrenzen niet echt meer aan deze lijst werk.Voor heel Gelderland is het ook pas m'n derde. Eerdere zaten 13 en 16 september 2007 in de Waalstrang bij Lent en 30 september 2009 in de Gendtse Polder.

Met het zakken van de zon stijgt het aantal Wulpen. Nog steeds komen groepjes binnen. Ze gaan nu ook op de brede strook zand langs de plas staan, reden om deze ook te scannen op alles wat geen Wulp is. Zodoende valt om 18:45 ineens m'n oog op een kleiner slapend geval tussen de Wulpen. 'Hé, is de Rosse daar gaan staan' denk ik, terwijl ik de scoop op het water richt. 'Verrek, die staat er ook nog! Ze zijn er allebei! Niet alleen de zon zakt, ook de temperatuur gaat mee omlaag. Tegen zeven uur is het mooi geweest, lekker naar de warmte van ons huis!